“Six degrees of separation” (letterlijk "zes niveaus van scheiding") is een populaire theorie die stelt dat elk persoon via een netwerk van vijf tussenpersonen verbonden is met elk ander persoon in de wereld.
In de Verenigde Staten is eind jaren zestig een experiment uitgevoerd waarbij een pakketje met een naam, maar zonder adres, vanuit het platteland van Nebraska via-via naar een onbekende in Boston verzonden moest worden. Iedereen koos zelf iemand uit waarvan hij of zij dacht dat het de meest geschikte ontvanger zou zijn. Verreweg de meeste pakjes raakten onderweg zoek. Maar de pakketjes die wel bij de ontvanger aankwamen, deden dat meestal in vijf of zes tussenstappen.
Kevin Bacon is het centrum van het universum
 |
| Kevin Bacon |
Dat moet ook met muziek kunnen, dus dat gaan we proberen. Ik dacht ooit dat J.J. Cale en John Cale dezelfde persoon waren. Hun muziekstijlen liggen echter mijlenver uit elkaar. Ik heb de proef op de som genomen om ze in vijf tussenstappen met elkaar te verbinden. Onderweg komen we nog wat helden uit de jaren '70 tegen.
Paris 1919, after midnight
J.J. Cale schreef veel songs die door anderen zijn gezongen. Zijn nummers After Midnight en Cocaine zijn bekender geworden in de versies van Eric Clapton. Clapton zong het nummer Layla over de toenmalige vrouw van George Harrison, Pattie Boyd, maar noemde haar naam niet in het liedje. De zus van Pattie, met wie Clapton toen een relatie had, kwam erachter over wie het liedje ging. George Harrison had zijn eigen Something ook al met Pattie in gedachten schreven. Later trouwde Eric Clapton met Pattie Boyd en zong hij ook nog Wonderful Tonight voor haar. Ondanks alles bleven Clapton en Harrison goede vrienden.
George Harrison zat ooit in een bandje met John Lennon. Die nam in 1975 het nummer Fame op met David Bowie. Bowie produceerde in 1972 Transformer, de eerste succesvolle soloplaat van Lou Reed. En Lou Reed zat in de jaren zestig in The Velvet Underground met... John Cale.
 |
| Van linksboven naar rechtsboven: J.J. Cale, Eric Clapton en Pattie Boyd, George Harrison, John Lennon, David Bowie, Lou Reed, John Cale. |
De truc is om de beginpersoon eerst met een bekender iemand te verbinden en dan iemand te vinden die veel verbindingen heeft, een 'connector', zoals David Bowie in de seventies. Je zoekt iemand die bruggen slaat tussen verschillende subculturen, zoals de producer Rick Rubin, die Jay-Z aan Slayer en Johhny Cash kan linken, omdat hij met ze allemaal platen gemaakt heeft.
We found love, it will tear us apart again
De beide J. Cales waren tijdgenoten. Laten we eens populaire artiest van nu nemen: Rihanna. Ik ga haar proberen te koppelen met iemand uit een andere tijd, uit een ander land en met een andere muziekstijl...
Ian Curtis was de charismatische zanger van Joy Division. Toen hij in 1980 zelfmoord pleegde, sloegen de overige bandleden een nieuwe richting in als New Order. De zanger/gitarist Bernard Sumner zat in beide bands en ook nog in Electronic, samen met Johhny Marr van The Smiths.
The Smiths zijn waarschijnlijk een doodlopende route richting Rihanna, dus ik ga verder met Neil Tennant, die ook in Electronic zong. Neil Tennant nam met de Pet Shop Boys in 1991 een cover van Where the Streets Have No Name van U2 op, die wisselend ontvangen werd. Bono reageerde gevat met “What Have I Done to Deserve This?”
U2 werkte op The Joshua Tree met met Brian Eno als producer. Brian Eno schreef mee aan het nummer Princess of China van Coldplay, met gastvocalen van… Rihanna.
 |
| Van linksboven naar linksonder: Ian Curtis, Electronic, Pet Shop Boys, Bono, Brian Eno, Chris Martin en Rihanna. |
Ik heb dus een manier gevonden om ze in zes keer te verbinden, maar dat zou toch wel in minder stappen moeten kunnen, dacht ik. Van Rihanna naar Coldplay, dat is wel een goede overstap. Dan ga ik nu van Coldplay naar Anton Corbijn, die de video voor hun nummer Talk maakte. Anton Corbijn maakte namelijk ook de film Control over het leven en de dood van Ian Curtis. Dat zijn maar drie stappen!
Het werkt eigenlijk als een doolhof, maar dan in Wikipedia: Je bent op zoek naar de kortste weg tussen twee personen. Soms neem je via een link een doodlopende weg, soms heb je wel een route, maar het is niet de kortste weg. Uiteindelijk kun je iedereen in zes stappen verbinden.
It's a small world after all
In theorie zijn ook alle onbekende mensen op deze manier aan elkaar te knopen. Op facebook kun je al een heel eind komen, ook al heeft niet iedereen honderden 'vrienden' en bestaat een groot deel daarvan ook nog uit gemeenschappelijke vrienden en familie. Maar de meesten van ons kennen wel enkele 'connectors' met heel veel kennissen en facebookvrienden, van wie jij er maar een paar kent. Via die mensen zijn we allemaal met elkaar verbonden.
Het is een kleine wereld. Wetenschappelijk valt er nog wel wat af te dingen op de 6-stappentheorie: er zijn in de wereld immers nog hele groepen mensen die geïsoleerd leven. Maar we vinden het blijkbaar een aantrekkelijk idee dat we allemaal vrienden van elkaars vrienden zijn. Al vind ik het toch wel apart dat ik op facebook via twee verschillende mensen indirect in verbinding sta met Patty Brard. En als je mij kent, dan geldt dat ook voor jou.
Bronnen/links:
- The Tipping Point (Malcolm Gladwell, 2000)
- NRC Next Lowlands Festivalspecial (2012)
- How Kevin Bacon Became the Center of the Universe
- Proof! Just six degrees of separation between us
- Next checkt: ‘Je kan iedereen bereiken via zes handdrukken’
- Wikipedia, Facebook
Geen opmerkingen:
Een reactie posten